مهمترین زیستگاههای استان:
1- منطقه حفاظت شده بیجار : در 15 کیلومتری شمال غرب شهر بیجار با مساحتی حدود 31000هکتارکه زیستگاه بسیاری از وحوش استان بوده و از پوشش گیاهی مناسب برخوردار است از گونه های شاخص این منطقه می توان از قوچ ومیش ارمنی –گربه وحشی –کفتار –گرگ –گراز –روباه –انواع خزندگان و...نام برد.این زیستگاه در سنوات گذشته زیستگاه گونه ای آهو بوده است که نسل آن دراین منطقه منقرض گردیده است .در این رابطه توسط اداره کل محیط زیست کردستان تلاشهایی جهت احیا ورها سازی این گونه شروع گردیده است .
گونه قوچ و میش ارمنی در منطقه حفاظت شده بیجار
نمایی از منطقه حفاظت شده بیجار
2- منطقه حفاظت شده بدر و پریشان : این منطقه با وسعتی در حدود 37000 هکتاردر جنوب شهرستان قروه قرار گرفته است. زیستگاه مناسب کل و بزوحشی بوده واز پوشش گیاهی مناسبی برخوردار میباشد. هم چنین منطقه زیستگاه مناسبی جهت انواع پستاندارن وپرندگان منطقه میباشد.
3- منطقه حفاظت شده عبدالرزاق سقز : این زیستگاه بامساحتی در حدود 44000 هکتار در شرق شهرستان سقز قرار دارد. این منطقه یکی از مناطق گذرگاهی حیات وحش علی الخصوص قوچ ومیش ارمنی مناطق حفاظت شده بیحار و بیان در آذر بایجان غربی می باشد .
4- تالاب زریوار مریوان : تالاب زریوار یکی از تالاب های با ارزش غرب ایران واز قطبهای گردشگری کشور محسوب میشود. این اکوسیستم زیبا با مساحتی در حدود 3000 هکتار ترکیبی از آب- نیزار- و حیات وحش مرتبط در حاشیه غربی شهر مریوان قرار دارد .با تلاش و پیگیری مستمر اداره کل محیط زیست کردستان و بر اساس مصوبات هیئت محترم دولت در استان کردستان و این تالاب درمراحل قرار گرفتن در فهر ست تالابهای بین المللی (سایت رامسر) میباشد. گونهای مار ماهی وگونه ای شنگ از جانوران شاخص تالاب محسوب می شوند. همچنین گونه های متعددی از ماهیان بومی مانند: سیاه ماهی خالدار، سیاه ماهی معمولی، عروس ماهی، سس ماهی، شاکولی، گامبوزیا در این تالاب زیست می نمایند. تالاب به دلیل مهاجرت فصلی تعدادی از پرندگان به عنوان یک اکوسیستم آبی مهم در چرخه حیات منطقه اهمیت داشته و به مثابه یک نگین زیبا، دارای توان بالقوهای از نظر اکوتوریسم محسوب می گردد.
5-منطقه حفاظت شده شاهو وکوسالان: این زیستگاه با مساحتی در حدود 57000 هکتار به لحاظ تنوع گونه های گیاهی 240 گونه شناسایی شده و جانوری زیستگاه با ارزشی است که در حد فاصل شهرهای سروآباد ، مریوان و کامیاران قرار دارد و گونه هایی مانند خرس قهوه ای، پلنگ، سیاه گوش، کل و بز در آن زیست می کنند.
6- زیستگاه با ارزش چل چمه( چهلچشمه): این زیستگاه که در غرب شهرستان دیواندره قرار گرفته، به دلیل داشتن مراتع بکر و با تنوع گونهای فراوان وچشمه سارها و آبراهه های پرآب و همیشه جاری، زیستگاه خرس قهوهای بوده و مکان مناسبی برای تورهای علمی و تحقیقاتی خواهد بود.
7- زیستگاه سارال (سالال): بخش عمده این زیستگاه در جنوب غربی دیواندره واقع و قسمتی از شمال غربی شهرستان سنندج و شمال شرق شرستان مریوان را نیز در بر میگرد. این زیستگاه از دو لحاظ حائز اهمیت می باشد؛ 1- دارای تنوع گونه ای فراوان علی الخصوص گیاهان با ارزش بالا 2- تراکم و تعداد بالا، که از معیارها و شاخصهای عمده IUCN (اتحادیه جهانی حفاظت از طبیعت و منابع طبیعی) می باشد.
8- منطقه شکار ممنوع زرینه اوباتو : این زیستگاه با مساحتی درحدود 24000 هکتارزیستگاه پرنده حمایت شده و روبه انقراض میش مرغ با نام محلی میش سی و نام علمی otis tardaبوده است. دراین رابطه برنامه های حفاظتی و مطالعاتی در دست اقدام می باشد.
9-جنگل های غرب استان:این رویشگاه با نام جنگلهای زاگرس شمالی تقسیم بندی شده اند.
نمایی از جنگلهای غرب استان در مسیر سرو آباد